Menu główne:
Miasto Sejny
Sejny to niewielkie miasteczko, bo liczące zaledwie 6000 mieszkańców, spośród których znaczącą część stanowią litwini. Położone jest na suwalszczyźnie, nad rzeką Marychą, około 12 km od granicy polsko-litewskiej. Na wschód znajdują się przepiękne jeziora Sztabinki, Gaładuś oraz Bieżnik. Sejny powstały w XVI wieku, wtedy to Zygmunt Stary nadał Iwanowi Wiśniowieckiemu część Puszczy Przełomskiej. W 1953 roku tereny kupił Jerzy Grodziński, który założył miasto. Następnie w 1602 roku przekazał całość wileńskim dominikanom. Miasto doznało poważnych zniszczeń podczas potopu szwedzkiego, potem odczas wojny północnej. Kolejnym problemem stała się epidemia dżumy. Dominikanie przeprowadzili znaczącą przebudowę pod koniec XVIII wieku. W tym czasie powstały takie budowle jak: sukiennice, ratusz. Dokonano także przebudowy kościoła. W 1778 roku Sejny otrzymały pozwolenie na osiedlanie się kupców i rzemieślników żydowskich. Od razu została wzniesiona synagoga dla zachęty nowych przybyszów. "Zabieg" poskutkował owocując zdwojoną liczbą mieszkańców w ciągu dekady. Sejny znalazły się po III rozbiorze w zaborze pruskim. Doprowadziło to do utraty przez dominikanów dóbr zakonnych, a w niedługim czasie do zamknięcia zakonu. W XIX wieku miała miejsce kolejna znacząca przebudowa miasta. Powstały wtedy kamienice przy rynku, wybudowano nowy ratusz, synagogę i dom talmudyczny. Wtedy to działał w Sejnach biskup Antonas Baranauskas. Był on znanym poetą i językoznawcą litewskim. W 1915 roku miasteczko zajeli Niemcy i w 1919 roku wraz z suwalszczyzną przekazali wszystko litwiną. W wyniku późniejszych zawirowań politycznych i zbrojnych Sejny stały się częścią Polski.
Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
Do ważniejszych atrakcji w Sejnach należy z pewnością zaliczyć Bazylikę Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Jest to jedna z najwspanialszych katedr w Polsce. Została zbudowana w latach 1610-1619. Prace wykończeniowe trwały jeszcze wiele lat. W 1632 roku wileński biskup Jerzy Tyszkiewicz dokonał konserwacji kościoła. W 1760 roku dokonano przebudowy odwracając ją w stronę miasta oraz dodając barokową fasadę. Wyburzono ścianę wschodnią, wydłużono kościół o 2 pary okien i 4 filary. Przebudowa nie omineła wnętrza. Został wybudowany duży chór, a na ścianie zachodniej powstał ołtarz z prezbiterium. Odbudowa została dokonana między innymi dzięki ofiarności Róży Strutyńskiej - starościny sejewskiej z wiżajńska oraz jej córki, które w 1760 roku przekazały dużą sumę pieniędzy przeorowi Ludwikowi Mostowiczowi. W XVI i XVII wieku powstało 27 rokokowych obrazów, które zdobią aktualnie bazylikę. Począwszy od roku 1818 przez 7 lat była ona katedrą diecezji Augustowskiej. Kościół uzyskał tytuł kolegiaty w 1925 kiedy utworzono w Sejnach pierwszą kapitułę kolegiacką. Kolejnym ważnym wydarzeniem była koronacja figury Matki Bożej Sejneńskiej przez Papieża Pawła VI w 1973 roku. Konsekwencją tego było podniesienie godności kolegiaty sejneńskiej do bazyliki mniejszej.
Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny ma następujące wymiary: długość 40 metrów, szerokość 18 metrów, wysokość 15 metrów. Jest to konstrukcja trójnawowa, z przepiękną barokową fasadą. Dobudowane w 1760 roku wieże posiadają trzy kondygnacje zakończone cebulastymi, złotymi kopułami. Wnętrze bazyliki charakteryzuje się typowym dla baroku przepychem. Przepiękne zdobienia, złocenia, marmurowe posadzki i przepiękny ołtarz cieszą oko. Znajdują się tutaj także spore 36 głosowe organy, które wykonał Jonas Garalevicius w 1907 roku. Podzielone są one na 3 sekcje:
- manuał I: 18 głosów
- manuał II: 10 głosów
- pedał: 8 głosów
Co roku w bazylice na początku sierpnia ma miejsce Międzynarodowy Festiwal Organowy Młodych Juniores Priores Organorium Seinensis.
Figurka Matki Bożej Sejneńskiej
Jest to jeden z cenniejszych zabytków - gotycka figurka słynąca cudami, zwana również Madonną Szafkową. Pochodzi z około XV wieku. Przedstawia figurę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Po rozłożeniu możemy ujrzeć płaskorzeźbę przedstawiająca Boga Ojca na tronie z rozłożonymi raminami, trzymającego krucyfiks. Po bokach widzimy malowidła 27 postaci. Nad głową Boga Ojca znajduje się Bóg Ojciec w postaci gołębicy. Legenda przedstawia nam następującą historię figurki:
..."Udał się więc Grodziński do wskazanego we śnie miejsca i z wielką trudnością dobiwszy targu, nabył statuę, ułożył na bryce końmi gniademi ciągnionej. Skoro ruszył z tym kosztownym nabytkiem w drogę, pozostały w Królewcu snycerz pożałował, że za mało jeszcze wziął pieniędzy od Grodzińskiego za swój towar i puściwszy się w pogoń za nim, chciał mu zwrócić wzięte pieniądze, jeśli wyższej ceny podług żądania nie postąpi. Lecz tak się znużył daremną pogonią, że już stracił chęć zapędzać się, aż wreszcie udało mu się zoczyć i dopędzić Grodzińskiego. Lecz jakże się zdziwił, gdy w miejsce koni gniadych, ujrzał do bryki Grodzińskiego zaprzężone siwosze, co więcej, gdy zatrzymawszy się na drodze, obadwa szukali w bryce statui, znalezioną być nie mogła, co spowodowało powrót wspólny do Królewca, dokąd jadąc szukali po drodze swej zguby, jednakże na próżno, bo statua zrządzeniem cudownym znalezioną została u snycerza w tem samem miejscu, skąd wzięta była. Ten cud większą jeszcze chciwość snycerza wzbudził, który postanowił żądać za statuę tyle złota, ile ona zaważy. Grodziński zrazu zwątpił o dopięci swego zamiaru, lecz następnie westchnąwszy do Boga, postanowił całe swe mienie sprzedać, byle tę statuę mógł dostać. Lecz jakież ich obu było zdziwienie, gdy statua zaważyła mniej od poprzednio zapłaconej snycerzowi wartości. Przeto chcąc - niechcąc, snycerz poprzestać musiał na wartości ostatecznie przez się ustanowionej.
Grodziński zabrawszy powtórnie statuę, przewiózł ją bez przeszkód do Sejn, lecz gdy kościół nie był jeszcze ukończony, postanowił ją tymczasem umieścić w jednym z kościołów katolickich w Grodnie. Ale gdy ani konie, ani też woły, na przemian zaprzężone w żaden sposób tego ciężaru z miejsca ruszyć nie mogły (cud powtarzający się przy każdem niemal przewożeniu statui świętej), Grodziński uznając wolę Boga, pozostawił statuę w Sejnach."...
A. Połujański " Wędrówki po guberni Augustowskiej".
Ratusz Miejski
Na nowym rynku znajduje się klasycystyczny ratusz. Pierwotna wersja została wzniesiona w 1770 roku, jednak po pożarze z 1818 roku został odbudowany w latach 1840-1844. W późniejszym okresie zostało przeprowadzonych wiele modyfikacji budynku.
Biała Synagoga
Żydzi z pewnością stanowili nieodłączną część historii miasta. Od dawien dawna Sejny były zamieszkiwane przez dużą liczbę mieszkańców żydowskich. Na początku XIX wieku stanowili oni ponad połowę wszystkich mieszkańców miasta. Zważywszy na ten fakt, nie mogło zabraknąć w świątyni żydowskiej. Właśnie takim miejscem była Biała Synagoga, która została zbudowana w latach 1860-1870. Budynek ten znajduje się przy ulicy Piłsudskiego. Ma charakter późnego klasycyzmu i neogotyku.
Miejscowość Święta Lipka
Święta Lipka to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim na trasie pomiędzy Reszlem a Kętrzynem.
Otoczona jeziorami Pojezierza Mrągowskiego(jezioro Wierzbowski) oraz przepięknymi lasami, posiada wysokie walory turystyczne, jednak nie to świadczy o jej popularności. To własnie tutaj znajduje się jedno z bardziej znanych Sanktuariów Maryjnych w Polsce.
W XIX wieku mówiono: "Czym Częstochowa dla Polski i Ostra Brama dla Litwy, tym Święta Lipka dla katolików Warmii i Mazur". Jest to bardzo popularne miejsce turystyczne odwiedzane przez tysiące turystów z całego kraju, dlatego też mówi sie o nim że jest "Częstochową Północy".
Sanktuarium Maryjne
Sanktuarium Maryjne powstało na miejscu znajdującej się tu za dawnych czasów lipy od której pochodzi nazwa miejscowości. Legenda mówi o skazanym z kętrzyńskiego zamku, któremu przed egzekucją objawiła się Matka Boska każąc mu wyrzeźbić swą figurkę. Następnego dnia znaleziono przy skazańcu figurkę Marki Boskiej. Sędziowie uznali to za znak i ułaskawili więźnia. Ten umieścił figurkę na przydrożnej lipie, która w niedługim czasie zasłynęła licznymi cudami (m.in. niewidomy szlachcic odzyskał wzrok a owce przechodząc przy figurce klękały). W późniejszym czasie postanowiono wybudować w tym miejscu kaplicę.
Najwcześniejsze podania dotyczące Świętej Lipki pochodzą z XV wieku. Już wtedy opisywano to miejsce jako obiekt licznych pielgrzymek. Początkiem tego świętego miejsca był wiek XIII, a w XV została wzniesiona kaplica wewnątrz której rosła lipa. Miejsce to zostało odwiedzone przez krzyżackiego mistrza Albrechta von Hohenzollerna w 1519 r. Po przewrotach religijnych w Prusach i przyjęciu luteranizmu, kaplica została zburzona, lipa wycięta. Na miejscu lipy stanęła szubienica, która miała odstraszać ewentualnych pielgrzymów.
Odbudowa sanktuarium o obecnym kształcie trwała od XVII wieku do XVIII wieku. Była sponsorowana przez licznych fundatorów z całej Europy. Powstał wtedy bazylikowy kościół(lata 1687-1693), krużgankowe obejście z narożnymi kaplicami(lata 1694-1708), dom zakonny (lata 1695-1698). Trzeba zaznaczyć że świątynia została wybudowana na miejscu gdzie stała sławna lipa. Było to miejsce podmokle i bagniste, dlatego podłoże trzeba było wzmocnić olchowymi palami.
Przy tworzeniu sanktuarium uczestniczyło wiele osób. Świątynie zbudował pochodzący z Wilna Tyrolczyk - Jerzy Ertli. Kuta brama będąca wejściem do świątyni jest dziełem Jana Schwartza z Reszla. Przy wejściu na teren świątyni kuta brama z 1734 roku, wykonana przez Jana Schwartza z Reszla. Autorem 44 figur obrazujących życie Chrystusa jest Krzysztof Rervanger. Polichromie i malowidła stworzył Maciej Jan Mayer pochodzący z Lidzbarka.
Wodziłki to wieś położona w dolinie rzeki Szeszupy. Została założona w 1778 roku przez staroobrzędowców.
Staroobrzędowcy, starowiercy, raskolnicy, nie zreformowany odłam Cerkwi prawosławnej. Jego duchowieństwo z protopopem Awwakumem na czele nie przyjęło zmian wprowadzonych przez patriarchę Nikona w 1653. Polegały one na ujednoliceniu obrzędowości (m.in. na wprowadzeniu obrzędów greckich tam, gdzie występowały lokalne różnice).
Awwakuma wraz z rodziną zesłano na Syberię, gdzie w 1682 został spalony żywcem. Po prześladowaniach, które doprowadziły do zagłady nie zreformowanego duchowieństwa, staroobrzędowcy podzielili się na popowców i bezpopowców: pierwsi, korzystając z pomocy metropolity serbsko-bośniackiego biskupa Ambrożego, utworzyli w 1846 w Białej Krynicy na Bukowinie własną hierarchię cerkiewną.
Drudzy stwierdzili, że Bóg odebrał ludziom sakramenty i jedynym przewodnikiem duchowym może być bezpośrednio Chrystus. Założyli izolujące się od oficjalnych organizacji i oddające się ascezie grupy (tołpy).
W 1905 liczba staroobrzędowców w Rosji była oceniana na ok. 20 mln. Obecnie jest ich ok. 3 mln, głównie w Polsce, Bułgarii, Rumunii, Ameryce i Australii.
Wyjaśnienie hasła starowiercy pochodzi z encyklopedii WIEM ( wiem.onet.pl )
Staroobrzędowcy w celu uniknięcia rosyjskich prześladowań schronili się na Suwalszczyźnie. Najpierw w 1778 roku zasiedlili Wodziłki, a 11 lat później wieś Łopuchowo. Zamieszkują te tereny aż do dziś, kultywując stare obrzędy, wiarę i mowę. Budynki we wsi są w większości drewniane, a najstarsze z nich pochodzą z około 1820 roku. Aktualnie żyje w Polsce około 3000 staroobrzędowców. Starowierców można również spotkać w Wojnowie, Sejnach, Suwałkach i Augustowie. Aktualnie możemy obejrzeć trzy czynne molenny (cerkwie): Gabowe Grądy, Suwałki i Wodziłki. Molennę w Wodziłkach (najstarsza molenna na Suwalszczyźnie) datuje się na 1863 rok. Wieżę z dzwonnicą dobudowano w 1928 roku. Molenna ta jest drewnianą konstrukcją w kolorze szaroniebieskim. Budynek składa się z przedsionka, nawy głównej i miejsca zwanego "świataja światych". Wnętrze jest wyjątkowo skromne: kilkanaście starych ksiąg, ikon oraz kilka krzyży.
Przepiękna polichromia i wystrój malarski kaplic są dziełem Macieja Jana Meyera z Lidzbarka, a obraz Matki Boskiej Świętolipskiej Bartłomieja Pensa. Obraz ten jest kopia słynnego obrazu z bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie. Pierwsza myśl związana z koronacją obrazu Matki Bożej Świętolipskiej pojawiła się w 1947 roku. Wtedy to ks. Kardynał August Hlond (ówczesny prymas Polski) zaproponował taki pomysł, jednak koronacja nastąpiła 10 sierpnia 1968 roku i trwała 2 dni. 11 lipca pojawił się kardynał Stefan Wyszyński, Karol Wojtyła i biskup Józef Drzazga. W uroczystości uczestniczyło 33 biskupów. Wnętrze wyposażył warsztat J.K. Dobla i Krzysztofa Penckera. W świątyni znajdują się również cudowne organy wykonane przez mistrza Jana Jozuego Mosengela(1663 - 1731) w 1721 roku.